B-61 πυρηνική βόμβα βαρύτητας

Η Τουρκία άρχισε να φλερτάρει με την πυρηνική ενέργεια τον Ιούλιο του 1955 όταν υπέγραψε μια διμερή συμφωνία συνεργασίας με τις ΗΠΑ για ειρηνικές χρήσεις της πυρηνικής ενέργειας. Τότε συστάθηκε και η Τουρκική επιτροπή ατομικής ενέργειας (ΤΑΕK:Turkish Atomic Energy Agency). Ο πρώτος ερευνητικός αντιδραστήρας ισχύος 1MW εγκαταστάθηκε στο κέντρο πυρηνικών ερευνών και εκπαίδευσης στο Τσεκμεσέ (διέκοψε τη λειτουργία του το 1977 και αργότερα αναβαθμίσθηκε). Μάλιστα ο αντιδραστήρας αυτός το 1993 φημολογείται ότι είχε κάποια διαρροή στη λίμνη Κουτσούκ Τσεκμεσέ, μετά την αναβάθμισή του σε 5 MW. Τελικά και αυτός ο αναβαθμισμένος αντιδραστήρας διέκοψε πλήρως τη λειτουργία του το 1995.
YouTube Preview Image

Μέχρι πρόσφατα (2005) ο μοναδικός ερευνητικός αντιδραστήρας της Τουρκίας βρίσκονταν στο Πολυτεχνείο της Κωνσταντινούπολης (ισχύος 250 ΚW όταν ένας μέσος πυρηνικός αντιδραστήρας ισχύος είναι μερικές χιλιάδες φορές ισχυρότερος) και είναι υπό τη διαχείριση του Τουρκικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Ενέργειας ενώ άρχισε τη λειτουργία του το 1979. Οι διάφοροι ερευνητικοί αντιδραστήρες μικρής ισχύος που έχουν λειτουργήσει κατά καιρούς στα διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα της Τουρκίας σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν απειλή για την Ελλάδα αφού δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε προγράμματα παραγωγής πυρηνικών όπλων, εκτός και αν γίνουν πάνω τους σημαντικές τροποποιήσεις που ίσως και να μη γίνουν αντιληπτές.

Μέχρι σήμερα έχουν γίνει τρεις σημαντικές αλλά αποτυχημένες προσπάθειες της Τουρκίας για τη δημιουργία πυρηνικού αντιδραστήρα ισχύος. Η πρώτη το 1965 η οποία σταμάτησε μετά το πραξικόπημα του 1971, η δεύτερη το 1974 με προτεινόμενη περιοχή εγκατάστασης το Ακιουγιού (η τοποθεσία που προτείνεται και σήμερα) η οποία και αυτή σταμάτησε μετά το πραξικόπημα του 1980. Η τρίτη έγινε το 1982 όταν έκανε την εμφάνιση της η καναδική εταιρεία ατομικής ενέργεια (AECL) προτείνοντας τη δημιουργία ενός αντιδραστήρα τύπου CANDU (δηλαδή Δευτερίου-Ουρανίου) 600 MW με προτεινόμενη τοποθεσία το Ακιουγιού. Άλλες προτάσεις στο παρελθόν ήταν της Γερμανικής Kraftwerk, με προτεινόμενη ισχύ 990 MW πάλι στο Ακιουγιού και βέβαια έκαναν την εμφάνισή τους και οι ΗΠΑ με την General Electric προτείνοντας ως τοποθεσία την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
YouTube Preview Image
Όλες αυτές οι απεγνωσμένες προσπάθειες πυροδοτούνται από τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας που έπονται του υψηλού ρυθμού αύξησης του πληθυσμού της (ασφαλώς τα πετρέλαια του Αιγαίου θα έλυναν αρκετά προβλήματα της Τουρκικής κυβέρνησης!). Οι ανάγκες της Τουρκίας για ηλεκτρισμό αυξήθηκαν και σύμφωνα με τα στοιχεία του 2007 το πετρέλαιο αποτελεί το 38% της εισαγόμενης ενέργειας της Τουρκίας έτσι ώστε κάθε φορά που το πετρέλαιο αυξάνει κατά ένα δολάριο το βαρέλι η Τουρκία επιβαρύνεται με 175 εκατομμύρια δολάρια (2007). Το συνολικό κόστος της εισαγόμενης ενέργειας της είναι (2005) 20 δισεκατομμύρια δολάρια από τα οποία 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια ξοδεύονται για πετρέλαιο και 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια για φυσικό αέριο.

Σχετικά με τις παλαιότερες προσπάθειες πυρηνικοποίησης της Τουρκίας αξίζει να αναφέρουμε τις θερμές φιλικές σχέσεις των πανίσχυρων στρατηγών Κενάν Εβρέν (Τουρκία) και Ζια-Ουλ-Χακ (Πακιστάν). Συγκεκριμένα η πρώτη προσπάθεια μεταφοράς πυρηνικής τεχνολογίας από την Τουρκία στο Πακιστάν έγινε το 1981 όταν οι ΗΠΑ απαγόρεψαν την μεταφορά ενός φορτίου μετατροπέων αξίας 30.000 δολ. για τον εμπλουτισμό Ουρανίου. Η πιο κραυγαλέα όμως επόμενη προσπάθεια της Τουρκίας έγινε το 1990 όταν η Αργεντινή επιχείρησε να πουλήσει στην πρώτη ένα αντιδραστήρα 25 MW που είναι πολύ μικρός για παραγωγή ενέργειας και πολύ μεγάλος για έρευνα. Ο αντιδραστήρας αυτός θα ενίσχυε τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τουρκίας (η ακόμη θα ακολουθούσε το δρόμο για το Πακιστάν) αν δεν επενέβαινε ο Αμερικανός Γερουσιαστής Τζων Γκλέν καταγγέλλοντας την Τουρκία ότι βοηθάει το πρόγραμμα εμπλουτισμού Ουρανίου του Πακιστάν.
Όσον αφορά την τοποθεσία εγκατάστασης του εργοστασίου στο Ακιουγιού δέν είναι καθόλου τυχαία. Ασφαλώς η περιοχή είναι σεισμογόνος αφού είναι πολύ κοντά στο ενεργό ρήγμα Ετσεμί και φυσικά το εργοστάσιο είναι υποκείμενο σε μια καταστροφή λόγω σεισμού (αν και η πιθανότητα καταστροφής σύγχρονου αντιδραστήρα και διαρροής ραδιενέργειας λόγω σεισμού είναι ελάχιστη αφού οι σημερινοί αντιδραστήρες κατασκευάζονται έτσι ώστε να αντέχουν σεισμούς οκτώ βαθμών της κλίμακας Richter). Η περιοχή αυτή λοιπόν προτάθηκε το 1974 αμέσως μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο και είναι στρατηγικής σημασίας.

YouTube Preview Image

(Διαβάστε την πλήρη μελέτη για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας)

Κάντε ένα σχόλιο