YouTube Preview Image

Οι ΗΠΑ έχουν κινητοποιήσει την ογκώδη εξωτερική επιρροή τους προκειμένου να επιβάλλουν νέες κυρώσεις στο Ιράν. Πριν καταθέσουν το νέο κατάλογο κυρώσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για ψήφιση, προσπαθούν να πείσουν τη διεθνή κοινότητα ότι οι κυρώσεις είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί να κάνει τη Τεχεράνη να αλλάξει ή σταματήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Αλλά μπορούν στ΄ αλήθεια οι κυρώσεις να αλλάξουν το θέμα των πυρηνικών του Ιράν;

Δεδομένης της μη διαφανούς φύσης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος είναι κατανοητό ότι η διεθνής κοινότητα είναι καχύποπτη ως προς τις προθέσεις της Τεχεράνης. Το 2003 η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας πέρασε μια πρόταση με την οποία ζητούσε  από τη Τεχεράνη να καταστήσει διαφανείς τις διαδικασίες του πυρηνικού της προγράμματος και να επιτρέψει την επιθεώρηση των εγκαταστάσεών της.

Χάρη στη μεσολάβηση της ευρωπαϊκής τρόϊκας (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) το Ιράν υπέγραψε το Συμπληρωματικό Πρωτόκολλο της Συνθήκης για μη Διασπορά των Πυρηνικών (NPT) και επέτρεψε τις επιθεωρήσεις.  Μετά το Ιράν υπέγραψε με τις τρεις αυτές χώρες το Σύμφωνο του Παρισιού με το οποίο δεχόταν τη διακοπή εμπλουτισμού ουρανίου. Το Μάρτιο του 2004 το Ιράν υπέβαλε το πρόγραμμα περιορισμού δραστηριότητας εμπλουτισμού ουρανίου όμως η κυβέρνηση Μπους το απέρριψε αμέσως εξωθώντας σε μια χειρότερη εξέλιξη το θέμα των πυρηνικών του Ιράν. Το Ιράν ξανάρχισε το 2005 τη λειτουργία των εγκαταστάσεων μετατροπής ουρανίου στο Ισπαχάν και 6 μήνες αργότερα ξεκίνησε πάλι τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου.

Το αποτέλεσμα; Η διεθνής κοινότητα έχασε μια ευκαιρία να διευθετήσει το θέμα των πυρηνικών του Ιράν ειρηνικά. Οι πολιτικές εξελίξεις στο Ιράν το 2005 συνέβαλαν στην αλλαγή της στάσης του από συμβιβαστική σε σκληροπυρηνική καθώς η αυξανόμενη πίεση από πλευράς Ουάσιγκτον έπαιζε καταλυτικό ρόλο.

YouTube Preview Image

Αρχικά οι ΗΠΑ  φέρθηκαν με ταπεινωτική αγένεια στους Ιρανούς μετριοπαθείς που εκπροσωπούσε ο Χαταμί  αναγκάζοντάς τους να αποσυρθούν από την πολιτική σκηνή της χώρας. Αυτό οδήγησε στην εκλογή του Αχμαντινετζάντ, ενός σκληροπυρηνικού με έντονα αντιαμερικανική στάση  που αμέσως ξεκίνησε τον εμπλουτισμό ουρανίου στη χώρα του. Δεύτερο, η αμερικανική αδιάλλακτη στάση συντέλεσε στην ανάπτυξη εθνικιστικού φρονήματος και αισθήματος στο Ιράν και μετέστρεψε το πυρηνικό πρόγραμμα σε ένα θέμα εθνικής υπερηφάνειας για τους Ιρανούς. Σαν αποτέλεσμα, το Ιράν δεν διαθέτει αρκετό χώρο για κάποια συμβιβαστική κίνηση σήμερα, εάν και εφόσον το επιθυμούσε.

Από το Δεκέμβριο του 2006 μέχρι το Μάρτιο του 2008 το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πέρασε τα Ψηφίσματα 1737, 1747 και 1803 με τα οποία επιβάλλει διάφορες μορφές κυρώσεων στο Ιράν. Μέσα σ΄ αυτή την περίοδο η πυρηνική τεχνολογία του Ιράν και η ικανότητά της να εμπλουτίσει ουράνιο βελτιώθηκαν σημαντικά. Έτσι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης ασκούν κριτική στη σκληροπυρηνική στάση της Τεχεράνης ξεχνώντας να ζητήσουν το μερίδιο ευθύνης από τις κυβερνήσεις τους για τη παρούσα κατάσταση.

Προκειμένου να  «γονατίσει» το Ιράν ο Μπους κατηγόρησε ότι ανήκε στον «άξονα του κακού» και επέβαλε κυρώσεις. Ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ επίσης απειλεί με νέες κυρώσεις κατά του Ιράν έχοντας «αναγνωρίσει» το δικαίωμα του Ιράν να κάνει χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς κατά τις πρώτες μέρες της θητείας του.    

Ακόμα και ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, ο Zbigniew Brzezinski έχει δηλώσει: «Οι ΗΠΑ πρέπει να είναι ρεαλιστικές εφόσον ο χρόνος δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Οι Ιρανοί έχουν την ικανότητα να εμπλουτίζουν ουράνιο – και δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουν. Δεν θα οδηγήσει σε καμιά συνεννόηση εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν να αποκαλούν δημόσια το Ιράν ως κράτος-τρομοκράτη- ως ένα κράτος που  δεν είναι άξιο εμπιστοσύνης-ως ένα κράτος για το  θα πρέπει να ετοιμάζεται είτε κυρώσεις είτε στρατιωτική δράση».

YouTube Preview Image

Πρόσφατα ένας που χαρακτήρισε το Ιράν ως κράτος-τρομοκράτη ήταν ο Richard Haass, πρόεδρος του Council on Foreign Relations σε ένα άρθρο λέγοντας ότι οι κυρώσεις όποιας μορφής έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές ή αμφίβολης αποτελεσματικότητας σε χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις κρίνουν ότι πρέπει να ρισκάρουν το ζωτικό εθνικό συμφέρον.

Τώρα όμως οι υποκινούμενες από τις  ΗΠΑ κυρώσεις είναι εμφανείς. Το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον γνωρίζει πολύ καλά την αναποτελεσματικότητα των κυρώσεων που ακόμα επιδιώκει να επιβάλει στο Ιράν δείχνει την ανικανότητα της κυβέρνησης Ομπάμα. Αυτή η ανικανότητα τελικά μπορεί να οδηγήσει τους Αμερικανούς είτε στη χρήση βίας είτε στο να δώσουν το «πράσινο φως» στο Ισραήλ να εξαπολύσει στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράν.   

Κάτι τέτοιο δεν θέλει φυσικά να δει η Κίνα να γίνεται. Γιαυτό υποστηρίζει ότι εφόσον το Ιράν κρατά ανοιχτές πόρτες στη διαπραγμάτευση, η διεθνής κοινότητα δεν θα πρέπει να καταφύγει στην επιβολή κυρώσεων. Η Κίνα βεβαίως διαθέτει τεράστια οικονομικά συμφέροντα στο Ιράν. Αλλά δεν είναι οι μόνοι λόγοι που το Πεκίνο επιθυμεί μια ειρηνική διευθέτηση του θέματος των πυρηνικών του Ιράν. Επίσης η Κίνα γνωρίζει από πρώτο χέρι τι σημαίνουν κυρώσεις. Ακόμα αντιμετωπίζει το οπλικό εμπάργκο της Δύσης. Οι ΗΠΑ και οι χώρες της Δύσης έχουν επιβάλει κυρώσεις σε χώρες που χαρακτηρίζουν «εχθρικές». Τις έχουν χρησιμοποιήσει και σε αναπτυσσόμενες χώρες ακόμα και μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως η διεθνής κοινότητα, ειδικά οι αναπτυσσόμενες χώρες, διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις και αμφιβολίες ως προς την αναγκαιότητα της χρήσης και την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων.  Κάποιοι μπορεί να θεωρούν ότι η Κίνα είναι «απομονωμένη» στη θέση της κατά των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν μέσα στα στενά πλαίσια του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. . Όμως καθώς οι προσπάθειες της Κίνας δείχνουν ότι αποσκοπούν στην εδραίωση της παγκόσμιας ειρήνης, δεν μπορεί να απομονωθεί από τη παγκόσμια κοινότητα.

Κάντε ένα σχόλιο