Το βιβλίο του φυσικού-ερευνητή Θεοφάνη Ράπτη γράφτηκε σαν απάντηση αφ’ ενός στην αφελή αισιοδοξία του λεγόμενου «Μετα-ανθρωπισμού» (Trans-humanism) που εμφανίστηκε στις ΗΠΑ τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και αφ’ ετέρου σαν προειδοποίηση προς εκείνους που είναι ήδη εξοπλισμένοι με εκείνη την συνολική αντίληψη ώστε να κατανοήσουν το μέγεθος των αλλαγών που θα προκύψουν στον αιώνα που διανύουμε.

Ήδη ο τίτλος παραπέμπει σε ένα παλαιό πρόβλημα που τέθηκε από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα από τους δύο πιο μεγάλους δυστοπικούς συγγραφείς, τους Τζώρτζ Όργουελ («1984») και Άλντους Χάξλευ («Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος»). Είναι δυνατή η συνύπαρξη αρχαϊκών,  προ-δημοκρατικών μορφών οργάνωσης και διοίκησης με την πιο προηγμένη τεχνολογία? Η απάντηση που δίνεται στο βιβλίο είναι εν μέρει θετική και μάλιστα από ορισμένες απόψεις αφήνεται να εννοηθεί ότι η τεχνολογία μπορεί κάλλιστα να είναι ο καλύτερος σύμμαχος τέτοιων καθεστώτων.

Αυτό βέβαια δεν είναι καινούριο. Η εμπειρία του Ναζισμού όπως και των Σοβιέτ, αν και με διαφορετικό τρόπο η κάθε μια έδειξαν ήδη πως η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την χειραγώγηση  των μαζών.  Ωστόσο, μια σειρά από νέα στοιχεία έρχονται να προστεθούν στο 21ο αιώνα τα οποία υπερβαίνουν το αστικό πλαίσιο διακυβέρνησης και υποσκάπτουν τα ίδια τα θεμέλια του αμφισβητώντας τον ίδιο τον ορισμό του ανθρώπινου όντος και κατ’ επέκταση και της ελευθερίας.

  • Η συστηματική καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και η απόλυτη εξάρτηση των πολιτών από την τεχνολογία για την επιβίωση τους.
  • Η επικειμένη διείσδυση των μηχανών στην καθημερινή ζωή και η συγχώνευσή τους με το ανθρώπινο σώμα (ένωση Ανθρώπου – Μηχανής).
  • Ο γονιδιακός ανασχεδιασμός των ζώντων οργανισμών και η δυνατότητα δημιουργίας νέων μορφών τεχνητής ζωής όπως και κατώτερων όντων – σκλάβων.
  • Η δυνατότητα πλήρους αποκωδικοποίησης των νευρωνικών διαδικασιών και των εγκεφαλικών σημάτων και η μηχανική ανάγνωση της σκέψης.
  • Η δημιουργία Τεχνητής Νοημοσύνης με ικανότητες που ξεπερνούν τις ανθρώπινες σε ορισμένους τομείς και η σταδιακή διείσδυση τους σε παραγωγικές και εμπορικές δραστηριότητες.

Τα θέματα αυτά είχαν ήδη θιχτεί από ορισμένους συγγραφείς όπως ο Ρέι Κούρτσβάιλ, με έναν τρόπο ωστόσο που αποφεύγει να θίξει τις ευρύτερες ανθρωπολογικές και πολιτισμικές   διαστάσεις του προβλήματος που θέτει ενώπιον μας η τεχνολογία όχι πια ως μέσο επιβίωσης αλλά ως μέσο μετάλλαξης της ανθρωπότητας.

Εν κατακλείδι, αυτό που πραγματικά θίγεται στην παραπάνω μελέτη είναι το αναπόφευκτο της μελλοντικής διαίρεσης της ανθρωπότητας όχι πλέον σε φυλές αλλά σε βιο-τεχνο-μηχανικά υβρίδια και υπο-είδη και οι αναπόφευκτες συγκρούσεις οι οποίες θα υποχρεώσουν για πρώτη φορά στην ιστορία να τεθεί ένα καινοφανές ζήτημα. Όχι πλέον η ελευθερία ενός συνόλου συνειδητών όντων που επιδέχονται τον ίδιο κοινό ορισμό αλλά οι ελευθερίες εντελώς διαφορετικών και ταυτόχρονα συνειδητών όντων τα οποία θα απέχουν μεταξύ τους περισσότερο από όσο ο Homo Neandertal απείχε από τον Homo Sapiens!

Κάντε ένα σχόλιο