Με την ευκαιρία της 50ης επετείου της ανεξαρτησίας της Κύπρου, δύο πρώην Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γλαύκος Κληρίδης και ο Γιώργος Βασιλείου, έκαναν ένα σύντομο αναδρομικό στην σύγχρονη ιστορία του νησιού, σε ξεχωριστές συνεντεύξεις που παραχώρησαν στη Φωνή της Αμερικής στη Λευκωσία.

Για τον 92 ετών κ. Κληρίδη, που εκτός από Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, διετέλεσε και πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, οι μνήμες της πρώτης και άπειρης κυβέρνησης υπό την Προεδρεία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου είναι ακόμη ζωντανές.

«Δεν υπήρχαν νεαροί πολιτικοί, στην περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία, γιατί δεν είχαμε ούτε Βουλή ούτε εκλεγμένη κυβέρνηση στη Κύπρο», ανέφερε ο κ. Κληρίδης.  «Υπήρχε μόνον Άγγλος κυβερνήτης, διορισμένος από το Λονδίνο, ο οποίος όταν έφθανε στην Κύπρο προσελάμβανε ανθρώπους που ήθελε και τους έκανε ανώτερους συμβούλους του. Αυτοί συμβούλευαν την κυβέρνηση.  Δεν υπήρχε λοιπόν πολιτική ζωή με την έννοια της σημερινής δημοκρατίας».

Όταν δημιουργήθηκε η Κυπριακή Βουλή, τα μέλη της αντιμετώπισαν ένα θεμελιώδες πρόβλημα με το Σύνταγμα που είχε εκπονηθεί για να προστατεύει τα δικαιώματα της μειοψηφίας των 100 χιλιάδων Τουρκοκυπρίων και της πλειοψηφίας των 500 χιλιάδων Ελληνοκυπρίων.

«Υπήρχε ένα αίσθημα δυσαρέσκειας μετά την ανεξαρτησία τόσο στην Ελληνοκυπριακή, όσο και στην Τουρκοκυπριακή πλευρά», επισημαίνει ο Πρόεδρος Κληρίδης.  «Για την Ελληνοκυπριακή κοινότητα ο αγώνας δεν ήταν μόνο να απαλλαγεί από τον αποικιοκρατικό ζυγό αλλά και να ενώσει την Κύπρο με την Ελλάδα.  Αυτό δεν επετεύχθη.  Από την άλλη πλευρά, μεταξύ των Τουρκοκυπρίων επικρατούσε η άποψη ότι αν οι Βρετανοί έφευγαν από την Κύπρο τότε το νησί θα έπρεπε να  διχοτομηθεί.  Ούτε κι αυτοί πέτυχαν τον στόχο τους.  Υπήρχαν λοιπόν δύο πολύ δυσαρεστημένες κοινότητες», καταλήγει ο κ. Κληρίδης στη συνέντευξη του στη Φωνή της Αμερικής.

Εξ άλλου, ο πρώην Πρόεδρος της Κύπρου, Γιώργος Βασιλείου, θυμάται πως η συνταγματική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κοινοτήτων οδήγησε στην κλιμάκωση της έντασης μεταξύ τους.

«Όλοι χαίρονταν για το γεγονός ότι η Κύπρος ήταν πλέον ανεξάρτητη χώρα.  Αλλά ένα σημαντικό ποσοστό του λαού δεν πίστευε πως αυτός ήταν ο τελικός στόχος.  Πολύς κόσμος αισθανόταν ότι κατά κάποιο τρόπο είχε εξαπατηθεί», επισήμανε ο κ. Βασιλείου.

Η διαμάχη μεταξύ των δύο κοινοτήτων οδήγησε στις βιαιότητες του 1964, με αποτέλεσμα τα ΗΕ να στείλουν 7 χιλιάδες κυανόκρανους στο νησί.  Ακολούθησαν τα γεγονότα του 1974, όταν η τότε στρατιωτική χούντα της Αθήνας έκανε με Έλληνες αξιωματικούς που υπηρετούσαν στην Κύπρο πραξικόπημα με στόχο την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.  Ο Πρόεδρος Μακάριος ανατράπηκε και λίγες μέρες αργότερα η Τουρκία εισέβαλε και κατέλαβε το βόρειο τμήμα του νησιού, διαιρώντας την Κύπρο σε δύο μέρη. Τελικά οι πραξικοπηματίες κατέρρευσαν αλλά τα προβλήματα που προκάλεσαν με την πράξη τους ήταν τεράστια, από χιλιάδες πρόσφυγες μέχρι μια καταρρακωμένη οικονομία.  Τα ίδια προβλήματα κλήθηκε να αντιμετωπίσει και ο Γιώργος Βασιλείου 10 χρόνια αργότερα όταν πήρε στα χέρια του το πηδάλιο της Κύπρου.

«Εκείνο που έγινε μετά την εισβολή είναι ότι χιλιάδες Κύπριοι πήγαν στη Μέση Ανατολή, δούλεψαν εκεί και τα χρήματα που έστελναν πίσω στη Κύπρο ανέδειξαν τη χώρα σε διεθνές κέντρο εταιρειών offshore», παρατήρησε ο κ. Βασιλείου ο οποίος και τόνισε πως «αυτό συνέβαλε ουσιαστικά στην αναζωογόνησή της».

Ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου άρχισε στα τέλη του 2008 και έχει χαρακτηριστεί σαν η «τελευταία ευκαιρία» για την επίτευξη ειρηνικού διακανονισμού.  Ο Γλαύκος Κληρίδης λέει πως «συνεχίζει να υφίσταται η δυσοίωνη προοπτική μιας μόνιμα διαιρεμένης Κύπρου, αν δεν βρεθεί σύντομα λύση».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «όσο περνάει ο καιρός, γίνεται όλο και ποιο δύσκολη η επίλυση του προβλήματος διαιωνίζοντας τον κίνδυνο της διχοτόμησης».  Ο κ. Βασιλείου συμφωνεί.  Κατά την έκφρασή του: «Η Κύπρος είναι ταυτόχρονα χαρούμενη και πικραμένη.  Ο λαός της κατάφερε να ξαναφτιάξει τη ζωή του, αλλά την ίδια στιγμή ανησυχεί για το μέλλον, όχι γιατί φοβάται πως θα δεχτεί κάποια επίθεση, ή ότι θα σκοτωθεί, αλλά γιατί ξέρει ότι η σημερινή διαίρεση είναι κάτι που δεν μπορεί να σταθεί».

Τυχόν αποτυχία στην τρέχουσα προσπάθεια για την επίτευξη διακανονισμού θα μπορούσε να σημάνει τον τερματισμό κάθε άλλου διαλόγου με την διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών. Οι ηγέτες και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου τονίζουν πως δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση.

VOA

Κάντε ένα σχόλιο