YouTube Preview Image

Η τρομοκρατική επίθεση κατά της πρεσβείας των ΗΠΑ (2007) έφερε στη δημοσιότητα ένα από τα πιο διαδεδομένα όπλα της εποχής μας το ρουκετοβόλο RPG. Η κοινή γνώμη διαπίστωσε ότι απαιτούνται ιδιαίτερα τεχνικές πληροφορίες για να αναλυθεί τόσο το τρομοκρατικό χτύπημα όσο και για να γίνουν προβλέψεις για μελλοντικά χτυπήματα. Η παρούσα ανάλυση επιχειρεί να προσεγγίσει ορισμένες τεχνικές πτυχές του τρομοκρατικού χτυπήματος εξάγοντας συμπεράσματα που θα φανούν χρήσιμα στους ενδιαφερόμενους. Όσοι θέλουν μπορούν να διαβάσουν τη μελέτη του EKEO που αφορά το χτύπημα της Αμερικανικής Πρεσβείας με RPG

2. Γενικά για τα αντιαρματικά ρουκετοβόλα

Το RPG-7 (Ruchnoy Protivotankoviy Granatomet, ‘Handheld Anti-Tank Grenade Launcher’) είναι ένας φορητός επωμιζόμενος εκτοξευτής αντιαρματικών ρουκετών. Η εύχρηστη φύση του σε συνδυασμό με την φορητότητα του το έχουν καταστήσει ένα από τα πιο διαδεδομένα όπλα σε όλο τον πλανήτη. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στον αντάρτικο και γενικά στον ανορθόδοξο πόλεμο και κατασκευάζεται από τουλάχιστον εννέα χώρες.

Έχει χρησιμοποιηθεί ιδιαιτέρως σε σχετικά πρόσφατους πολέμους όπως στο Μογκαντίσου, στον Περσικό Κόλπο καθώς και στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Οι βασικές του αρχές στηρίχθηκαν στα πρώτα αντιαρματικά ρουκετοβόλα του Δευτ. Παγκοσμίου Πολέμου Bazooka (USA), Piat (UK), Panzerschreck (Germany) και Panzerfaust (Germany) καθώς και στα πιο πρόσφατα τύπου LAW των ΗΠΑ.

Σήμερα η πιο διαδεδομένη του μορφή είναι το RPG-7D που χρησιμοποιείται κυρίως ως όπλο των αλεξιπτωτιστών καθώς επίσης και το ελαφρύτερο κινέζικης κατασκευής RPG-69. Αρχικά το RPG-7 χρησιμοποιήθηκε από τον Σοβιετικό στρατό το 1961 σε επίπεδο μονάδας αντικαθιστώντας τα παλαιότερα μοντέλα RPG-3, RPG-4. Το μοντέλο που κατασκευάζεται σήμερα (2006) από τη Ρωσία είναι RPG-7V2 το οποίο εκτοξεύει ρουκέτες με διάφορες κεφαλές όπως απλή και διπλή ΗΕΑΤ (βλ. παρακάτω), θραυσματοποίησης και θερμοβαρικές ενώ χρησιμοποιεί και διόπτρα UP-7V που συνδυάζεται με το στάνταρτ στόχαστρο του ρουκετοβόλου προκειμένου να χρησιμοποιηθούν και ρουκέτες μεγαλύτερου βεληνεκούς. Ο Ρωσικός στρατός από το 2001 χρησιμοποιεί τα μοντέλα RPG-7V2 and RPG-7D3.

3. Τεχνικά χαρακτηριστικά του RPG-7

Ο εκτοξευτής του RPG-7 αποτελείται από ένα απλό ατσάλινο σωλήνα με διάμετρο 40 χιλιοστά και μήκος 95,3 εκατοστά και ζυγίζει μόλις 7 κιλά. Το μεσαίο τμήμα του έχει ξύλινη επένδυση για να προστατέψει τον ώμο του χρήστη από τη θερμότητα της έκρηξης ενώ το πίσω μέρος του έχει μια χοάνη προκειμένου να αποβάλλει τα αέρια που αναπτύσσονται κατά την προώθηση του βλήματος μέσα στο σωλήνα. Διαθέτει μεταλλικό στόχαστρο ενώ μπορεί να δεχθεί και διόπτρα υπέρυθρων και διόπτρα νυχτός. Αν και ο μίσχος της ρουκέτας είναι περίπου 40 χιλιοστά προκειμένου να εφαρμοσθεί στο ρουκετοβόλο πριν την εκτόξευση το κύριο τμήμα αυτής έχει διάμετρο μεγαλύτερη από μία χειροβομβίδα (70-85 χιλιοστά) και ζυγίζει από 2,5 έως 4,5 κιλά ανάλογα με το είδος της.

Στο βίντεο παρακολουθούμε τη γενική δομή ενός RPG7 και ειδικότερα τον εκτοξευτή και την ρουκέτα όπως αυτή φαίνεται πλήρως συναρμολογημένη

Ολόκληρη η ρουκέτα αποτελείται από δύο τμήματα: (α) το τμήμα εκρηκτικής προώθησης και (β) το τμήμα προωθητικού μηχανισμού και πολεμικής κεφαλής. Τα τμήματα αυτά πρέπει να συναρμολογηθούν πριν την εκτόξευση της ρουκέτας. Το πρωτεύον τμήμα εκρηκτικής προώθησης διαθέτει ένα κυλινδρικό προωθητικό εκρηκτικό (συνήθως πυρίτιδα) το οποίο πρέπει να προσαρμοσθεί στη ρουκέτα πριν την εκτόξευση. Το εκρηκτικό αυτό προωθεί τη ρουκέτα μέσα στο σωλήνα εκτόξευσης και την εκτοξεύει με ταχύτητα 115 μέτρα/δευτερόλεπτο (περίπου ίδια ταχύτητα με αυτή ενός αεροβόλου πιστολιού) αφήνοντας πίσω της ένα σύννεφο από καπνό διαμέτρου περίπου ενάμιση μέτρου που παραμένει στο σημείο εκτόξευσης λίγα δευτερόλεπτα ανάλογα με τον τοπικό άνεμο. Η λάμψη και ο καπνός της εκρηκτικής έναρξης του προωθητικού μηχανισμού της ρουκέτας αποτελούν την καλύτερη υπογραφή του είδους και της θέσης του όπλου και αναγκάζει τον πυροβολητή να αλλάξει θέση αν δεν θέλει να δεχθεί ανταποδοτικά ή κατασταλτικά πυρά. Ειδικότερα, ο ενσωματωμένος μηχανισμός προώθησης της ρουκέτας ενεργοποιείται σε απόσταση περίπου έντεκα μέτρων από τον εκτοξευτή και διατηρείται σε λειτουργία τουλάχιστον για τα επόμενα πεντακόσια μέτρα. Κατά την διάρκεια της λειτουργίας του μηχανισμού προώθησης η ρουκέτα αναπτύσσει μια μέγιστη ταχύτητα 295 μέτρα/δευτερόλεπτο. Η ρουκέτα σταθεροποιείται μέσω πτερυγίων που αναπτύσσονται κατά την πτήση. Ειδικότερα διαθέτει ένα μεγαλυτέρου μεγέθους σύστημα πτερυγίων στο πίσω μέρος της για να διατηρήσει την πορεία της και ένα μικρότερου μεγέθους κοντά στην κεφαλή προκειμένου να αναπτυχθεί περιστροφική κίνηση. Η ρουκέτα έχει αρκετή ενέργεια ώστε να φτάσει σε απόσταση 1100 μέτρα αλλά εκρήγνυται εγκαιροφλεγώς σε απόσταση (περίπου) 920 μέτρων από το σημείο της εκτόξευσης.

Ανάλογα με το είδος της ρουκέτας που θα χρησιμοποιήσει το ρουκετοβόλο RPG, η πολεμική κεφαλή μπορεί να είναι διαφόρων κατηγοριών. Η πιο διαδεδομένη κεφαλή είναι η τύπου ΗΕΑΤ (Ηigh Explosive Anti-Tank) η οποία στηρίζεται στην ευρέως διαδεδομένη διάταξη των εκρηκτικών κοίλου γεμίσματος. Ειδικότερα, διαμορφώνοντας το εκρηκτικό της κεφαλής σε μια κωνική γεωμετρική διάταξη επιτυγχάνεται μετά την έκρηξη η δημιουργία μιας εστιασμένης ριπής αποτελούμενης από τα παραγόμενα αέρια και τα λιωμένα μέταλλα της κεφαλής. Αυτό το εστιασμένο τζετ υλικών κινείται με υπερηχητική ταχύτητα (μέχρι και εικοσιπέντε φορές την ταχύτητα του ήχου) και μπορεί να διατρήσει μέχρι και εικοσιπέντε εκατοστά ομογενοποιημένου χάλυβα (κάθετη πρόσπτωση). Φυσικά το RPG-7 εκτοξεύει και ρουκέτες διπλής κεφαλής, θερμοβαρικές ρουκέτες καθώς και ρουκέτες θραυσμάτων κατά προσωπικού.

Αν χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα των σχετικών στρατιωτικών εγχειριδίων μπορούμε να παραστήσουμε γραφικά τις εξής συναρτήσεις: (α) την απόσταση της ρουκέτας από το ρουκετοβόλο ως συνάρτηση του χρόνου και (β) την ταχύτητα της ρουκέτας ως συνάρτηση του χρόνου (παραγωγίζοντας την συνάρτηση απόστασης-χρόνου). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ελληνικού Κέντρου Ελέγχου Όπλων η μέγιστη τιμή της ταχύτητας (δηλ 295 μέτρων/δευτ. που σύμφωνα με τον κατασκευαστή αναπτύσσεται στην πορεία της ρουκέτας) παρουσιάζεται σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από το σημείο εκτόξευσης. Στη συνέχεια η ταχύτητα της ρουκέτας ελαττώνεται προοδευτικά για να φτάσει την τιμή των 125 μέτρων/δευτ. σε απόσταση περίπου 900 μέτρων (πέντε δευτερόλεπτα περίπου μετά την εκτόξευση) οπότε και εκρήγνυται αυθόρμητα (εγκαιροφλεγώς). Από τα δεδομένα αυτά γίνεται αντιληπτό ότι σε μεγάλες αποστάσεις είτε λόγω κίνησης του στόχου είτε λόγω της παρουσίας ισχυρού ανέμου απαιτούνται σημαντικές διορθώσεις στη σκόπευση.

Η εμπειρία δείχνει ότι η ευστοχία της περιορίζεται σημαντικά σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 300 μέτρα και ο γενικότερος κανόνας είναι «όσο πιο κοντά τόσο πιο καλά». Για παράδειγμα οι Μουζαχεντίν χτυπούσαν τους Σοβιετικούς στο πόλεμο στο Αφγανιστάν από μια απόσταση μικρότερη από 80 μέτρα. Δεδομένου ότι η απόσταση ασφαλείας από το πίσω στόμιο εκτόνωσης αερίων είναι περίπου δύο μέτρα το όπλο αυτό χρησιμοποιείται και μέσα από κατοικίες και οχυρά.

Η ιδιαιτερότητα των διπλών πτερυγίων που διαθέτει η ρουκέτα PG-7 της προκαλεί μια αναπάντεχη συμπεριφορά στην πορεία της υπό την επίδραση ανέμων. Ειδικότερα, η ρουκέτα αποκλίνει της πορείας της κατά τη διεύθυνση από την οποία φυσάει ο άνεμος (κόντρα στον άνεμο!), όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στις σχετικές εικόνες . Έτσι αν ο άνεμος φυσάει από τα δεξιά πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν στη στόχευση ότι η ρουκέτα θα αποκλίνει προς τα δεξιά και να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις.

4. Διορθώσεις κινούμενου στόχου

Ας θεωρήσουμε ένα τεθωρακισμένο που βρίσκεται σε απόσταση 300 μέτρων από τον πυροβολητή του RPG-7. Σύμφωνα με το διάγραμμα που κατασκευάσαμε απαιτούνται περίπου 1.3 δευτερόλεπτα για να φτάσει η ρουκέτα στο στόχο με μια ταχύτητα περίπου 230 μέτρα/δευτ. Αν το άρμα κινείται με μια ταχύτητα 10 μίλια την ώρα (δηλαδή 4,47 μέτρα το δευτερόλεπτο) τότε αν σημαδέψουμε στο κέντρο του άρματος η ρουκέτα θα φτάσει στο στόχο μας όταν το άρμα έχει μετακινηθεί περίπου κατά 5,81 μέτρα και φυσικά θα αστοχήσουμε.

Επίσης, αν υπάρχει άνεμος που φυσάει με μια ορισμένη ταχύτητα τότε αυτή θα προκαλέσει όπως αναφέραμε την απρόσμενη απόκλιση της ρουκέτας «κόντρα στον άνεμο». Η ταχύτητα του ανέμου πρέπει λοιπόν να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με κίνηση του στόχου κατά τη φορά του ανέμου με την ίδια ταχύτητα. Έτσι όταν υπάρχει άνεμος πρέπει η ταχύτητά του να προστεθεί αλγεβρικά στην ταχύτητα του άρματος προκειμένου να γίνει σκοπευτική διόρθωση.

YouTube Preview Image

Απαιτούνται λοιπόν δύο ειδών διορθώσεις στη σκόπευση και θα αναλυθούν χρησιμοποιώντας το σχήμα της οπτικής διόπτρας που επιτρέπει τη στόχευση στόχων σε μεγάλη απόσταση. Ο κάθετος άξονας ορίζει τέσσερα επίπεδα αριθμημένα (2,3,4,5). Κάθε επίπεδο αντιστοιχεί σε απόσταση στόχου 200, 300, 400, 500 μέτρων. Ο οριζόντιος άξονας ορίζει πέντε κάθετα επίπεδα (1, 2, 3, 4, 5) έτσι ώστε το καθένα αντιστοιχεί σε κίνηση (ανέμου, στόχου) της οποίας η αλγεβρική τιμή της ταχύτητας είναι αντίστοιχα (10, 20, 30, 40, 50) μίλια/ώρα.

Ακόμη, η απόσταση του στόχου μπορεί να υπολογισθεί χρησιμοποιώντας την καμπύλη 10 σταδίων που υπάρχει στην κάτω δεξιά θέση της διόπτρας. Ειδικότερα για ένα τυπικό στόχο (άρμα μάχης) ύψους 2,7 μέτρων τοποθετούμε τη βάση του (πχ ερπύστριες) στην οριζόντια γραμμή και διαβάζουμε τον αριθμό που αντιστοιχεί στο μέγιστο ύψος του στόχου. Ο αριθμός αυτός μας δίνει (σε εκατοντάδες μέτρα) την απόσταση του στόχου από το ρουκετοβόλο.

Άρα αν έχουμε ένα άρμα ακίνητο αρκεί να υπολογίσουμε την απόστασή του με την παραπάνω μέθοδο και να τοποθετήσουμε το κέντρο του στόχου στη μεσαία κάθετη γραμμή στο οριζόντιο επίπεδο που αντιστοιχεί στην απόσταση που υπολογίσαμε (200, 300 μέτρα κλπ). Ακόμη, αν έχουμε ένα άρμα που κινείται από τα δεξιά προς τα αριστερά με ταχύτητα 10 μίλια την ώρα και έχουμε ένα αέρα που φυσά από τα δεξιά προς τα αριστερά με ταχύτητα 5 μίλια/ώρα τότε το αλγεβρικό άθροισμα είναι 15 μίλια την ώρα και ο στόχος πρέπει να τοποθετηθεί στον κάθετο άξονα μεταξύ του 1 και του 2. Έτσι σημαδεύουμε «μπροστά» από το στόχο προκειμένου το βλήμα να συναντήσει το στόχο εγκαίρως. Αν ο άνεμος είναι αντίθετος με την κίνηση του άρματος τότε (επειδή παίρνουμε το αλγεβρικό άθροισμα) η διόρθωση κίνησης θα είναι 10μίλια/ώρα-5 μίλια/ώρα=5 μίλια/ώρα και άρα ο στόχος πρέπει να τοποθετηθεί μεταξύ της μεσαίας κάθετης γραμμής και του επιπέδου ένα (#1) .

ΠΗΓΗ: «ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΠΛΩΝ»του Δρ.Θεοδώρου Λιόλιου

Τα σχόλια δεν επιτρέπονται.