Ο Υβριδικός Πόλεμος.Οι Περιπτώσεις της Κριμαίας και του Λιβάνου (συνέχεια απο προηγούμενη δημοσίευση).

Ο δεύτερος πόλεμος του Λιβάνου, δηλαδή η σύρραξη μεταξύ του Ισραήλ και της παραστρατιωτικής οργάνωσης Hezbollah αποτέλεσε την πρώτη σύγκρουση με χαρακτηριστικά υβριδικής μορφής. Ένας κρατικός δρών, και ένας βαρέως εξοπλισμένος μη κρατικός δρών, ενεπλάκησαν σε εχθροπραξίες συμβατικού χαρακτήρα στο έδαφος μιας ουδέτερης οντότητας (Λίβανος), ενώ παράλληλα έλαβαν χώρα επιχειρήσεις με χρήση τακτικών ανορθόδοξου πολέμου, καθώς επίσης και κυβερνο-επιθέσεις.
Ο δεύτερος πόλεμος του Λιβάνου (Milhemet Levanon Hasniya) διήρκησε 34 ημέρες, χαρακτηρίστηκε δε από τη σφοδρότητα των αεροπορικών βομβαρδισμών κατά των υποδομών σε κεντρικό και νότιο Λίβανο, και από τις δεκάδες επιθέσεις με ρουκέτες κατηγορίας Katyusha (Fajr, Shahin κ.α.) κατά του Β. Ισραήλ. Η Hezbollah εκμεταλλευόμενη τα ερείσματα στον τοπικό πληθυσμό φύλασσε τον κύριο όγκο του εξοπλισμού της οργάνωσης εντός πυκνοκατοικημένων περιοχών (π.χ. Haret Hreik), ενώ πραγματοποίησε αιφνιδιαστικά πλήγματα από άριστα οργανωμένες και σχεδόν «αθέατες» αμυντικές τοποθεσίες, κατά των προελαυνόντων ισραηλινών δυνάμεων σε Taibe, Quantara, Bent Jbail και Al Marjayoon. Η κλιμακούμενη ένταση του ισραηλινού αεροπορικού σφυροκοπήματος με προφανή στόχο την καταστροφή του δικτύου διοικητικής μερίμνης των εξτρεμιστών, καίτοι προκάλεσε κατάρρευση των υποδομών του Λιβάνου δεν στέρησε από τη Hezbollah ούτε τα απαραίτητα πολεμοφόδια για τη συνέχιση της εκστρατείας (εξαιτίας της προετοιμασίας σε επίπεδο Δ.Μ. από την ειρηνική περίοδο), ούτε την επιρροή προς τις λαϊκές μάζες. Στις 2 Αυγούστου 2006, κατόπιν της αντικατάστασης του Αντιπτεράρχου Halutz από τον Αντιστράτηγο Kaplinsky, το Ισραήλ υποχρεώθηκε να αναθεωρήσει τις τακτικές μάχης και τους τρόπους δράσης, προσδίδοντας έμφαση στα χερσαία τακτικά συγκροτήματα.
Μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών διαπιστώθηκε η ανάγκη αναθεώρησης των αποστολών και της εκπαίδευσης των Ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίοι επιφορτίζονταν κατά βάση με καθήκοντα εσωτερικής ασφάλειας. Η μείωση του προϋπολογισμού για τις αμυντικές προμήθειες, η καθυστέρηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων (καταδείχτηκε η αξία των UAV’s τα οποία δεν υπήρχαν σε επαρκείς αριθμούς), και η αδυναμία προσδιορισμού της φύσης της απειλής, η οποία ειρήσθω εν παρόδω προετοιμάζονταν για τη σύρραξη εν γνώσει των Ισραηλινών, αποτέλεσαν καταλυτικούς παράγοντες για το τελικώς διαμορφούμενο αποτέλεσμα.
Στην περίπτωση της Ρωσίας, η αναθεώρηση του Αμυντικού Δόγματος στην κατεύθυνση της «ενοποιημένης χρήσης στρατιωτικών δυνάμεων και έτερων πόρων, των οποίων θα προηγείται η “προπαρασκευή” της διεθνούς κοινής γνώμης, μέσω των εφαρμογών του πληροφοριακού πολέμου», δημιούργησε την απαραίτητη βάση ώστε ο Υβριδικός Πόλεμος να θεωρείται η βάση επί της οποίας ερείδεται το σύνολο της σύγχρονης ρωσικής στρατιωτικής «σκέψης». Μετά τις επιχειρήσεις στην Τσετσενία (1994-2000) και τη Γεωργία (2008), κατέστη πασίδηλη η ανεπάρκεια της μαζικής και μονοδιάστασης χρήσης δυνάμεων ελιγμού, γεγονός το οποίο υποχρέωσε τη Ρωσική Ομοσπονδία σε γενικότερη αναδιοργάνωση των Ε.Δ. Σύντομα αλλαγές επήλθαν σε επίπεδο συμβατικών, ανορθόδοξων και πληροφοριακών επιχειρήσεων.
Ο Στρατός Ξηράς αναδιοργανώθηκε σε 4 μείζονες διοικήσεις, και ιδρύθηκαν επιχειρησιακά Στρατηγεία κατά τα νατοϊκά πρότυπα, προσαρμοσμένα στις ρωσικές ανάγκες. Δόθηκε έμφαση στην επιχειρησιακή αυτονομία της Ταξιαρχίας και αναβαθμίστηκε καίρια ο ρόλος του Διοικητή. Σήμερα διαθέτει περίπου 90 αναδιοργανωμένες Ταξιαρχίες μάχης και διοικητικής υποστήριξης. Σε επίπεδο Ανορθόδοξου Πολέμου, αναβαθμίστηκαν τα Spetsnaz και ιδρύθηκε η Διοίκηση ειδικών επιχειρήσεων (SOC). Παράλληλα ενισχύθηκε η συνεργασία μεταξύ ειδικών δυνάμεων και μη στρατιωτικών τμημάτων ειδικών επιχειρήσεων (κατασκοπεία, προστασία ευαίσθητων εγκαταστάσεων κ.ο.κ.), με στόχο τη διενέργεια συγκεκαλυμμένων αποστολών (clandestine operation). Τέλος αξιοποίησε τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και ενίσχυσε την προσπάθεια του αγγλόφωνου RT, ώστε να αποκτήσουν οι εθνικές θέσεις υψηλή απήχηση στις δυτικές κοινωνίες.
Στην περίπτωση της Κριμαίας η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε τις υπαρκτές ανισότητες μεταξύ των αυτοχθόνων ρωσόφωνων και του Κιέβου, οι οποίες δημιούργησαν διαρκή δυσαρέσκεια στο συντριπτικό ποσοστό του πληθυσμού της χερσονήσου. Η Ρωσία εκμεταλλευόμενη τη χρόνια δυσφορία του ντόπιου στοιχείου και τα γεγονότα στην πλατεία Майдан, ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα ενός τοπικού ρωσόφιλου αρχηγού παραστρατιωτικής οργάνωσης για παροχή βοήθειας, και απέστειλε στη χερσόνησο τμήματα καταδρομών και φάλαγγες με ανθρωπιστική βοήθεια προς τον φίλιο πληθυσμό, ενώ παράλληλα ξεκίνησε η έκδοση ταυτοτήτων για το ρωσόφωνο στοιχείο. «Αγνώστου ταυτότητας» στρατιώτες σε συνεργασία με ντόπιους παραστρατιωτικούς, κατέλαβαν αιφνιδιαστικά δημόσιες εγκαταστάσεις, ενώ σύντομα ενεπλάκη η Μονάδα SOC η οποία περικύκλωσε ουκρανικά στρατόπεδα και αεροπορικές βάσεις, καθώς επίσης και τα επίλεκτα Spetsnaz, αλλά και ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας. Μετά από 20 ημέρες η χερσόνησος προσαρτήθηκε στη ρωσική ομοσπονδία. Το δημοψήφισμα της 18ης Μαρτίου 2014 επικύρωσε τυπικά το τετελεσμένος γεγονός.
Συμπερασματικά σε σχέση με τις ρωσικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Ουκρανία παρατηρούμε ευρύτατη χρήση των εφαρμογών ηλεκτρονικού πολέμου, τη διασύνδεση αισθητήρων σε ένα ενοποιημένο δίκτυο, ταχεία μετάπτωση των Μονάδων από την ειρηνική στην πολεμική τους σύνθεση, εκμετάλλευση πολιτοφυλακών και έτερων παραστρατιωτικών τμημάτων, τεχνολογικές βελτιώσεις στα τεθωρακισμένα οχήματα, και ευρεία χρήση Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (Π.Ε.Π.). Ωστόσο η μη μαζική εμπλοκή των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην κρίση, δεν επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων ως προς την επίδοση τους. Σε κάθε περίπτωση όμως μετά τον πόλεμο στο Dagestan η Ρωσία αύξησε εντυπωσιακά τη διατιθέμενη ισχύ της.

Παούνης Νικόλαος
Βαλκανιολόγος, Διεθνολόγος Msc
Ερευνητής ΕΚΕΟ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

1)Bettina Renz: Russia and Hybrid Warfare. Contemporary Politics. Vol 22. 25 June 2016.
2)Dervishi Lejdi: NATO’s Evolution. From Conventional to Hybrid Warfare. University of Sienna. 2015.
3)Fleming Brian (Major of the U.S. Army). The Hybrid Threat Concept. Contemporary War, Military Planning and the Advent of Unrestricted Operational Art. School of Advanced Military Studies. U.S. Army Command and General Staff College. Kansas 2011.
4)Franke Ulrik: War by Non-Military Means. Understanding Russian Information Warfare. March 2015.
5)Galleoti Mark: Hybrid War or Gibridnaya Voina? Getting Russia’s Non Linear Military Challenge Right. Mayak Intelligence. 2016.
6)Harel Amos, Issacharoff Avi: 34 Days. Israel, Hezbollah and the War in Lebanon. St. Martin’s Press.2009.
7)Hoffman Frank. Conflict in the 21st Century. The Rise of Hybrid War. Potomac Institute for Policy Studies. 2007.
8)Manworing Max: The Complexity of Modern Assymetric Warfare. University of Oklahoma Press. 2012.
9)NATO. Wales Summit Declaration. Issued by the Heads of State and Government Participating in the meeting of the North Atlantic Council in Wales. 05 Σεπτεμβρίου 2014.
10)Williamson Murray, Peter Mansoor: Hybrid Warfare. Fighting Complex Opponents from the Ancient World to the Present. Cambridge University Press. Jul 2012.
11)Παούνης Νικόλαος: Πόλεμος του Λιβάνου (Ιούλιος-Αύγουστος 2006), Πολύτιμα Συμπεράσματα από την Πύρρειο Νίκη του Ισραήλ. Περιοδικό Στρατηγική. Τεύχος 205. Οκτώβριος 2011.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Τετάρτη, Ιούνιος 28th, 2017 στις 11:45 στην κατηγορία ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Τα σχόλια είναι κλειστά, αλλά μπορείς να αφήσεις ένα trackback από το site σου.