Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.


Αύριο Πέμπτη, 28. Οκτωβρίου, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης εκδικάζει υπόθεση που αφορά την επαναπροώθηση προσφύγων από τη Γερμανία προς την Ελλάδα. Το θέμα απασχόλησε χθες ανοιχτή συζήτηση στο Βερολίνο.

Ο Άρας Σαρκοχί είναι παιδί Ιρανών πολιτικών προσφύγων στους οποίους χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο πριν πολλά χρόνια στο Βερολίνο. Σήμερα βοηθά o ίδιος πρόσφυγες από το Ιράν και το Αφγανιστάν που ζητούν άσυλο στη Γερμανία, η πλειονότητα των οποίων έρχεται από την Ελλάδα. Ο Άρας Σαρκοχί αναφέρει την περίπτωση ενός Αφγανού:

“Οι συνθήκες που μας περιέγραψε είναι τρομακτικές. Ακόμη και σε περίπτωση που κάποιος καταφέρει να αποκτήσει τη βεβαίωση ότι έχει υποβάλει αίτηση ασύλου, αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Ούτε ότι θα πας σε επιτροπή που θα αποφασίσει για την αίτηση σου, ούτε πρόνοια, ούτε περίθαλψη, ούτε στέγαση. Οι περισσότεροι κοιμούνται σε υπαίθριους χώρους. Όσο για διερμηνείς, μαθήματα γλώσσας και εργασία – ούτε λόγος.”

Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ, Ολλανδία, Βέλγιο και Μεγάλη Βρετανία να σταματήσουν κάθε επαναπροώθηση προσφύγων στην Ελλάδα. Και αυτό παρότι θα το δικαιούνταν βάση του “κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ”. Σε αυτόν καθορίζεται ότι υπεύθυνο για την εξέταση αιτημάτων ασύλου είναι το κράτος μέλος, στο οποίο ο πρόσφυγας πάτησε για πρώτη φορά το έδαφος της ΕΕ. Πρακτικά σημαίνει: εάν ο πρόσφυγας έχει έρθει πρώτα στην Ελλάδα και στη συνέχεια πηγαίνει στη Γερμανία, τότε οι γερμανικές αρχές έχουν το δικαίωμα να τον επαναπροωθήσουν στην Ελλάδα. Αυτό έχει συμβεί το 2009 σε 200 περίπου περιπτώσεις, ενώ για το πρώτο εξάμηνο του 2010, η Γερμανία έχει υποβάλει στην Ελλάδα αίτηση παραλαβής για 1.252 άτομα.
Η απέλαση αυτών των ατόμων γίνεται με συνοπτικές διαδικασίες, εξηγεί η Γιώτα Μασουρίδου, μέλος της ομάδας εθελοντών δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών στην Αθήνα, η οποία παραβρέθηκε στην εκδήλωση στο Βερολίνο:

“Στις διαδικασίες εφαρμογής του ‘κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ’ δεν υπάρχει διαδικασία προσωρινής προστασίας των δικαιωμάτων των θιγόμενων. Αυτό σημαίνει, ότι άπαξ και ένα κράτος αποφασίσει να στείλει το άτομο αυτό πίσω στην πρώτη χώρα εισόδου, το άτομο αυτό δεν έχει το δικαίωμα να προσβάλει την απόφαση επιστροφής του πίσω και προσωρινά να παραμείνει στη χώρα που βρίσκεται. Δηλαδή τεχνικά το άτομο αυτό μένει χωρίς δικαστική προστασία με αυτόν επί της ουσίας.”

Περίπλοκες διαδικασίες

Με άλλα λόγια: παρότι ο πρόσφυγας έχει προσβάλει στο δικαστήριο την απόφαση της αρμόδιας γερμανικής υπηρεσίας να τον απελάσει, δεν έχει το δικαίωμα να παραμείνει στη Γερμανία όσο διάστημα εκδικάζεται η υπόθεση του, αλλά θα πρέπει να παρακολουθήσει τη δίκη από την Ελλάδα.
Αυτό βέβαια δεν το κάνει κανείς. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν τα περισσότερα γερμανικά δικαστήρια που ασχολούνται με σχετικές περιπτώσεις.

Παραβλέποντας τις ρυθμίσεις του σχετικού νόμου, έχουν δώσει σε 300 περίπου περιπτώσεις προσωρινή προστασία και κατ’ επέκταση δικαίωμα προσωρινής παραμονής σε πρόσφυγες που έχουν προσβάλει την απόφαση παραπομπής τους στην Ελλάδα.
Για κάποιον που κινδυνεύει η ζωή του, μια τέτοια απόφαση είναι σημαντική, θα τονίσει η δικηγόρος Κλαούντια Ντολκ, ειδικός σε θέματα ασύλου:

“Η προσωρινή προστασία έχει βέβαια και προσωρινό χαρακτήρα. Άλλα δεν είναι λίγο να έχεις το δικαίωμα παραμονής στη Γερμανία για όσο διάστημα διαρκεί η δίκη σου με το αιτιολογικό ότι στη χώρα που θα επαναπροωθηθείς, θα αντιμετωπίσεις σημαντικά προβλήματα, ότι διατρέχεις κίνδυνο να απελαθείς από εκεί σε τρίτη χώρα, πχ. στην Τουρκία ή σε άλλη χώρα που δεν θα προστατεύονται τα δικαιώματα σου.”

Εάν πράγματι το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο δεχτεί στην απόφαση του αυτή τη λογική, τότε θα πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο, ότι στο μέλλον δεν πρόκειται να επαναπροωθηθούν πρόσφυγες από την Γερμανία στην Ελλάδα. Τουλάχιστον για όσο διάστημα η κατάσταση δεν είναι συμβατή με τις διεθνείς συνθήκες που έχει υπογράψει η χώρα για την προστασία των προσφύγων και την παροχή ασύλου.

Deutsche Welle,
Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο
Υπευθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου

Κάντε ένα σχόλιο